በኢትዮጵያ በየአመቱ ከሰባ ሺ በላይ ዜጎች በተለያየ አይነት የካንሰር በሽታዎች እንደሚጠቁ ጥናቶች ያሳያሉ፡፡ ለእነዚህ የማህበረሰብ ክፍሎች የጨረር ህክምና አገልግሎት ሲሰጥ የቆየው የጥቁር አንበሳ ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል ብቻ ነበር፡፡

በዛሬው ዕለት የተመረቀውና አገልግሎት እየሰጠ የሚገኘው የጅማ ዩንቨርስቲ ሆስፒታል የጨረር ህክምና ማዕከል በከፍተኛ ወጪ መዘጋጀቱና አገልግሎት መጀመሩ በጥቁር አንበሳ ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል ላይ ብቻ ተወስኖ የቆየው የጨረር ህክምና አገልግሎት ጫናን በመቀነስ በህክምናው ተደራሽነት ላይ ትልቅ አስተዋጽኦ ያደርጋል ተብሏል፡፡

የጤና ሚኒስትር ዶ/ር ሊያ ታደሰ በቦሌ አየር ማረፊያ ተገኝተው ከሰማሪታንስ ፐርስ ኢንተርናሽናል ሪልፍ ካንትሪ ዳይሬክተር ሪል ላን ድጋፉን ተረክበዋል፡፡ ዶ/ር ሊያ በርክክብ ስነስርዓቱ ጊዜ እንደተናገሩት መቀመጫውን በአሜሪካ አገር ያደረገው የሰማሪታንስ ፐርስ ኢንተርናሽናል ሪልፍ በኢትዮጵያ ከንጹህ የመጠጥ ውኃ አቅርቦትና ሳኒቴሽን፣ ከኮቪድ-19 እና በሌሎች የድንገተኛ ምላሽ ድጋፍ ስራዎችን ሲሰራ የቆየ ተቋም መሆኑን አንስተው አሁን 12.5 ሚሊዮን ብር የሚያወጡ የህክምና ግብአትና መሳሪያዎች ድጋፍ ማድረጉን ገልጸዋል፡፡ 

የጤና ሚኒስቴር ከዲያስፖራው ማህበረሰብ የተደረጉ ድጋፎችን በተቀናጀ መልኩ እንዲሰበሰብ፣ እንዲለይና በጦርነቱ ለተጎዱ ጤና ተቋማት ከተደለደለ በኋላ ስርጭቱ እንዲከናወን በተሰጠው አቅጣጫ መሰረት የኢትዮጵያ መድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት ለየጤና ተቋማቱ ከየካቲት 04/2014 ዓ.ም ጀምሮ ስርጭት እያከናወነ ሲሆን  እስካሁንም ሸዋሮቢት፣ በአጣዮ ሆስፒታል እና ጤና ጣቢያ፣ በከሚሴ ሆስፒታል፣ በኮንቦልቻ ሆስፒታል እና ጤና ጣቢያ፣ በደሴ ሆስፒታል፣ በሰኞ ገበያ ጤና ጣቢያ፣ እና በቦሩ ሜዳ ሆስፒታል ድጋፉን ማድረስ ተችሏል። በመቀጠልም አፋር ክልልን ጨምሮ በተቀሩ አከባቢዎች የሚሰራጭ ይሆናል።

ኢትዮጵያ የኮቪድ-19 ክትባት ድጋፍ ከአውሮፓ ህብረት አገራት ተረከበች። 

ድጋፍ ያደረጉ አገራት ሰድስት ሲሆኑ እነሱም ፈርንሳይ (6746 400)፣ ፊላንድ(1699200) ዴንማርክ (1560000)፣ ግሪክ (1346400) ጣልያን (1264110 ) ስዊድን (480690) ዶዝሰ በአጠቃላይ (13 096 800 ዶዝስ) የኮቪድ-19 ክትባት ድጋፍ ማግኘቷ ታውቀዋል። 

በርክክብ ስነስርኣቱ የአገራቱ አምባሳደሮች፣ የኢምባሲ ተወካዮች፣ የዩኒሴፍ ተጠሪዎች የተገኙት ሲሆን የጤና ሚኒስትር ዶክተር ሊያ ታደሰ ጋር ውይይት አድርገዋል፡፡ 
በመድረኩ ላይ ዶክተር ሊያ እንዳሉት የተደረገው ድጋፍ የክትባት አቅርቦትን እንደሚያሳድግ ገልጸው ይህም ለበሽታው መግታትና መከላከል ትልቅ ፋይዳ እንደሚኖረው ተናግረዋል። 

በርክክቡ ወቅት የጤና ሚኒስቴር ዶ/ር ሊያ ታደሰ ባስተላለፉት መልእክት የኢትዮጵያ መከላከያ ሰራዊት ለሀገር ህልውና እና እያደረገ ያለው አስተዋጽኦ ከፍተኛ መሆኑን ገልፀው የኢትዮጵያ ሕብረተሰብ ጤና ኢንስቲትዩት ይህን ታሳቢ በማድረግ ያደረገውን ድጋፍ አመስግነዋል። ይህም ድጋፍ 5 ሚሊዬን ብር እና ከ200 ሺ በላይ የሚገመቱ አንሶላዎች፣ ቢጃማና ነጠላ ጫማዎች መሆኑንም ገልፀዋል።

የመከላከያ ሠራዊት ምንስትር ዴኤታ ወ/ሮ ማርታ ሊዊጂ በበኩላቸው የጤናው ዘርፍ በዚህ ፈታኝ ወቅት ለሀገር እያደረገ ያለው አበርክቶ እጅግ ከፍተኛ መሆኑን ገልፀው አሁንም በገንዘብና በዓይነት በኢትዬጵያ ሕብረተሠብ ጤና ኢንስቲትዩት የመጣው ድጋፍ ለመከላከያ ሠራዊት የሚሰጠው አገልግሎት እጅግ ከፍተኛ መሆኑን በመግለጽ በመከላከያ ሰራዊት ስም አመስግነዋል።

የጤና ሚኒስቴር ሚኒስትር ዴኤታ ዶ/ር ደረጀ ዱጉማ በክረምት በጎ አገልግሎት በአለታ ወንዶ ከተማ በዝቅተኛ ኑሮ ለሚገኙ ስድስት አባወራዎች/እማወራዎች ያስገነባቸውን ቤቶች ለተጠቃሚዎች ያስረከቡ ሲሆን በክረምት በጎ አገልግሎት የጤና ሚኒስቴር ችግኞችን የመትከል እና አቅመ ደካሞችን የማገዝ ስራን ሲሰራ እንደነበር አስታውሰው በአለታ ወንዶ ከተማም ምሳሌ መሆን የሚችል ስራ መሰራቱን ተናግረዋል። ቤቶቹም መሰረታዊ መገልገያ ቁሳቁስ የተሟላላቸው ሲሆን ድጋፉ ተጠናክሮ እንደሚቀጥል አረጋግጠዋል። 

ድጋፍ የተደረገላቸው ግለሰቦችም በሰጡት አስተያየት መጠለያ ማጣት እጅግ አስቸጋሪ ህይወት እንዲመሩ እንደዳረጋቸው ሆኖም ጤና ሚኒስቴር  እንደደረሰላቸው እና ተስፋቸውን እንዳለመለመ ገልጸው ምስጋናቸውን አቅርበዋል። 

ጤና ተቋማት ያለባቸውን የሰው ሃይል እጥረት ለማቃለል እና ለተመራቂ ሃኪሞች የስራ እድል ለመፍጠር ይፋ የተደረገውን የ3 ዓመት ፕሮጀክት ስራ በተመለከተ ወርክሾፕ ተካሂደዋል።

ጤና ሚኒስቴር ከአጋር ድርጅቶች እና ክልል ጤና ቢሮዎች ጋር በመሆን ወጪን  በመጋራት አዳዲስ ሃኪሞችን ወደ ስራ ለማስገባት በተጀመረው ፕሮጀክት መሰረት እየሰራ መሆኑን የተናገሩት በጤና ሚኒስቴር የሰው ሀብት አስተዳደር ዳይሬክተር አቶ ሀብታሙ ደምሴ በፕሮጀክቱ ከ2011 ጀምሮ ተመርቀው ያልተቀጠሩ 2898 ሃኪሞችን ወደ ስራ ለማስገባት የሚያስችል የበጀት ዝግጅት መጠናቀቁን ገልጸዋል፡፡

በሲዳማ ክልል አስተናጋጅነት በሀገራችን ለሶስተኛ ጊዜ እየተዘከረ ባለው የአለም ትኩረት የሚሹ የሀሩራማ በሽታዎች ቀንን አስመልክቶ የጤና ሚኒስትር ዴኤታ ዶ/ር ደረጀ ዱጉማ ባስተላለፉት መልእክት እንደ ዝሆኔ/ፖዶኮኒዮሲስ፣ ሊንፋቲክ ፊላሪያሲስ፣ ሀይድሮ ሲል፣ ሌሽሚያሲስ የመሳሰሉ የቆላማ እና ሀሩራማ በሽታዎች ለረጅም ዘመን ትኩረት ሳያገኙ በመቆየታቸው ዜጎችን ለተለያዩ አካላዊ፣ ስነ-ልቦናዊ፣ ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ጉዳቶች እየዳረጉ መሆናቸውን ተናግረው ይህንን ለመቀየር ጥራት ያለው የጤና አገልግሎትን በሁሉም ስፍራ ማዳረስ ረገድ ሁሉም በጤና ዘርፍ እየሰሩ ያሉ አካላት ተገቢ ትኩረት እንዲሰጡ፣ እንዲሁም በጋራ በመቀናጀት እንዲሰሩ ጥሪ አቅርበዋል። 

በአሸባሪውና ዘራፊው ቡድን የሕክምና አገልግሎት ያቋረጠው የመሀል ሜዳ ሆስፒታል በዳግማዊ ሚኒልክ ሆስፒታልና በአካባቢው ማህበረሰብ በተደረገለት ድጋፍ የህክምና አገልግሎት መስጠት መጀመሩን የሆስፒታሉ ሥራ አስኪያጅ አቶ ወርቅነህ ዘዉዴ ተናገሩ።

ሆስፒታሉ በተደረገለት የህክምና መገልገያ መሳሪያዎችና የመድኃኒት አቅርቦት ድጋፍ የእናቶችና የህፃናት ጤና አገልግሎት፣ የድንተኛና ጽኑ ሕሙማን አገልግሎት የተመላላሽ ህክምና አገልግሎት በየእለቱ በአማካይ ከ 150 እስከ 200 ታካሚዎች አገልግሎት እየተሰጠ እንደሚገኝ ገልጸው ሙሉ ለሙሉ ሆስፒታሉን ወደ ስራ ለመመለስ ተጨማሪ ድጋፎች እንደሚያስፈልጉ ሥራ አስኪያጁ ተናግረዋል።

በሆስፒተሉ ሲገለገሉ ያገኘናቸው ወ/ሮ አስካለ ገዛኸኝ እና አቶ በልዩ ካሳዬ ተመላላሽ ህክምና ክትትላቸው በመቋረጡ ከፍተኛ ስጋት እንዳሳደረባቸው ገልጸው ሆስፒታሉ አገልግሎት ጀምሮ በማየታቸው መደሰታቸውን ተናግረዋል።

የጤናማ እናትነት ወር በደሴ ከተማ በተከበረበት ስነስርአት ጤና ሚኒስቴር አጋር አካላትን በማስተባበር ለእናቶች እና ህጻናት ጤና ከፍተኛ እገዛ ማድረግ የሚችሉ ከ21 ሚሊየን ብር በላይ የሚያወጡ የህክምና ግብአቶችን፣ መድሀኒቶችን፣ ሁለት አንቡላንሶችን እና ጥሬ ገንዘብ ድጋፍ አበርክቷል። 

የጤና ሚኒስቴር ሚኒስትር ዴኤታ ዶ/ር ደረጀ ዱጉማ በርክክቡ ወቅት እንደተናገሩት ወራሪው ሀይል ተቋሞቻችንን ቢያወድምም ጠንካራ መንፈሳችንን እና ህብረታችንን ከቶ ሊሰብር አይቻለውምና ከቀድሞ በበለጠ እጅ ለእጅ ያተያይዘን ተቋሞቻችንን እንገነባለን ሲሉ ተናግረዋል።